Kongres Dydaktyki Polonistycznej

 Szanowni Państwo,

   Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego wraz z Komitetem Nauk o Literaturze PAN, Komitetem Językoznawstwa PAN, Radą Języka Polskiego, uniwersytetami oraz innymi instytucjami naukowymi serdecznie zapraszają na Kongres Dydaktyki Polonistycznej „Polonistyka dziś – kształcenie dla jutra. Diagnozy i perspektywy". Organizujemy go w przeświadczeniu, że edukacja polonistyczna wszystkich szczebli – od wczesnych lat szkoły podstawowej do studiów doktoranckich – stoi w obliczu koniecznych przeobrażeń wywołanych gwałtownymi i trwałymi zmianami kulturalno-społecznego środowiska człowieka początku XXI wieku.  Celem kongresu jest korelacja programów i działań twórców polonistyki szkolnej i akademickiej, a także wzmocnienie rangi edukacji humanistycznej.

      Wyrażamy przekonanie, że zadaniem uniwersytetu powinno być nie tylko nadążanie za reformami, ale przede wszystkim ich wyprzedzanie, inspirowanie zmian w oparciu o rzetelne, naukowe diagnozy przemian kulturowych. Chcemy, by Kongres stał się okazją do integracji działań wielu środowisk, zmierzających do poprawy jakości dydaktyki polonistycznej; by umożliwił wymianę doświadczeń na temat aktualnej kondycji polonistyki i debatę na temat jej przyszłości.

    Kongres poświęcony zostanie najistotniejszym zagadnieniom dydaktyki polonistycznej, zarówno szkolnej, jak i akademickiej. Chcemy zająć się kilkoma obszarami tematycznymi, które gromadzą zagadnienia i problemy domagające się rozpoznania i wypracowania jasnego stanowiska. Te obszary to:

1.      Uniwersyteckie przygotowanie nauczycieli polonistów wobec obecnej reformy szkolnictwa niższego.  (Jak przygotowywać przyszłych nauczycieli do pracy w warunkach ciągłych reform? Jakie kompetencje są najistotniejsze w przygotowaniu do zawodu nauczyciela polonisty i wychowawcy?  Jak rozwijać  umiejętności dostosowywania celów i treści kształcenia do zmieniających się potrzeb odbiorcy dydaktycznych działań? Jakie są wnioski z wdrażania w szkołach najnowszej Podstawy programowej? Czy należy zabiegać o reformę reformy?)

2.      Nowi odbiorcy działań edukacyjnych: uczeń – „cyfrowy tubylec" zdystansowany wobec literatury i student - „googleinteligent". (Jaka jest wiedza polonistów szkolnych oraz nauczycieli  akademickich o zmienionych możliwościach i potrzebach zarówno uczniów, jak i studentów? W jakiej mierze należy dostosowywać programy studiów do nowej sylwetki studenta? Jakie są szanse i zagrożenia polonistycznego kształcenia w cyberprzestrzeni? Jakich wartości edukacji polonistycznej trzeba zdecydowanie bronić? Jaki powinien być absolwent szkolnej polonistyki – każdego szczebla i absolwent polonistyki uniwersyteckiej? Jak oceniać wiedzę i umiejętności uczniów i studentów?)

3.      Los kanonu literackiego w szkole i na uczelni. (Jaka jest skala kryzysu czytelnictwa w szkole i na uniwersytecie? Jakie są doświadczenia czytelnicze uczniów i studentów? Co można/warto/trzeba zmienić w listach lektur szkolnych i akademickich? Kanon czy kanony − ujednolicać czy różnicować dobór lektur na poszczególnych etapach kształcenia? Jakie kryteria (poznawcze, estetyczne, wychowawcze i inne) stosować w tworzeniu kanonu lektur szkolnych? Jak promować czytanie? Jak uczyć czytania i interpretacji? Jak sprawić, by lektury obowiązkowe stały się pomostem do lektury samodzielnej? Jakie są wnioski z badań kompetencji interpretacyjnych uczniów i studentów?)

4.      Problemy braku korelacji między edukacją polonistyczną wszystkich szczebli.  (Jaka jest wiedza polonistów szkolnych i nauczycieli akademickich o stanie wiedzy i umiejętności uczniów i studentów rozpoczynających naukę na danym poziomie edukacji? Jakie są ich oczekiwania  w tym zakresie? Jaką rolę pełnią  egzaminy końcowe w korelowaniu wymagań między różnymi szczeblami edukacji? Co warto zmienić w systemie egzaminowania? Czy warto przywrócić egzaminy wstępne na polonistykę? Jaka jest korelacja między I i II stopniem studiów polonistycznych? Jakie są problemy/ szanse/ oczekiwania wobec polonistycznych studiów doktoranckich?)

5.      Kształcenie polonistyczne wobec powszechnej migracji i multikulturowości  (Jakie są w Polsce kulturowe i językowe problemy związane z kształceniem w środowisku wielonarodowościowym i wielokulturowym? Jak dostosowywać programy i metody pracy w grupach, w których uczą się lub studiują obcokrajowcy? Jak uatrakcyjnić ofertę studiów polonistycznych dla obcokrajowców? W jakim stopniu poloniści kształcą ludzi otwartych i tolerancyjnych? Jak przygotowywać studentów polonistyki do pracy w środowiskach multikulturowych? Jakie są zagrożenia dla języka ojczystego wynikające z procesów globalizacyjnych? Jak im przeciwdziałać? Jakie są wnioski dla dydaktyki uniwersyteckiej z nauczania języka polskiego za granicą jako ojczystego i jako obcego? Jak wzmocnić rangę polonistyk zagranicznych? Jakich zmian wymagają programy i listy lektur na polonistykach zagranicznych?)  

6.      Możliwości uczestniczenia ośrodków uniwersyteckich w procesie reformowania oświaty na niższych etapach edukacji oraz w polityce zatrudniania w szkołach najlepszych absolwentów. (Jakie są szanse i perspektywy uniezależnienia działań instytucji oświatowych od politycznych zmian w kraju? Jak wzmocnić system konsultacji w sprawach oświatowych? Co zrobić, aby w szkołach uczyli najlepsi?  Jakie są możliwości rekomendowania szkołom najlepszych absolwentów polonistyk uniwersyteckich? Czy warto wprowadzić egzaminy nauczycielskie? Jak wzmocnić prestiż zawodu nauczyciela?)

7.      Kierunki transformacji studiów polonistycznych w kontekście zmian na rynku pracy oraz przemian społecznych. (W jakim stopniu obraz absolwenta filologii polskiej odpowiada potrzebom rynku pracy? Jakie szczególne kompetencje powinna rozwijać uniwersytecka edukacja polonistyczna? Jakich kompetencji brakuje nauczycielom – absolwentom polonistyki w wymagającej rzeczywistości? Jak powinno wyglądać kształcenie ustawiczne nauczycieli? Jakie formy doskonalenia zawodowego potrzebne są polonistom szkolnym? Jakie są dobre doświadczenia współpracy nauczycieli szkolnych i akademickich? Kim jest nauczyciel polonista we współczesnym świecie? Jakiego polonisty potrzebować będzie szkoła przyszłości? Jakie kompetencje kulturowe powinien posiadać nauczyciel polonista?)

8.      Przyszłość uniwersyteckich dydaktyk polonistycznych a współczesne debaty na temat idei uniwersytetu i celu kształcenia humanistycznego. (Podział na uczelnie badawcze i zawodowe – jakie są perspektywy i zagrożenia ministerialnego projektu zmian w szkolnictwie wyższym? Jak zapobiec niebezpieczeństwu ograniczania kształcenia nauczycieli do wąsko praktycystycznych aspektów zawodu? Jak poprawić jakość kształcenia nauczycieli polonistów? Czy warto przywrócić 5-letnie jednolite studia magisterskie na kierunku nauczycielskim filologii polskiej?)

9.      Ranga języka ojczystego w polskiej szkole (Jak nadać odpowiednią rangę językowi ojczystemu w polskiej szkole porównywalną z rangą języków tzw. obcych na różnych  poziomach edukacyjnych? Jaki kształt winien mieć blok przedmiotów językowych/językoznawczych w programach nauczycielskich studiów polonistycznych? Czy należy wprowadzić do polskiej edukacji przedmiot Język polski (ojczysty) obok przedmiotu Literatura i kultura (polska)?  Jakie są wnioski z badań nad rejestrami językowymi w polskiej szkole („gwara uczniowska", język subkultur młodzieżowych, potoczność, naukowość i popularnonaukowość) oraz językiem podręczników szkolnych?)

10.  Filologia polska wśród innych nauk - język polski wśród innych przedmiotów - szanse przetrwania i nowe zadania obu dziedzin w nowej sytuacji kulturowej. (Jak wzmocnić rangę edukacji polonistycznej wobec prób marginalizowania jej znaczenia? Jakie mogą być realne, a nie utopijne i biurokratyczne szanse rozwoju dydaktyki szkolnej i uniwersyteckiej oraz podnoszenia jakości kształcenia? Jak przeciwdziałać selekcji negatywnej w naborze na studia polonistyczne? Inter- i transdyscyplinarność w programach studiów polonistycznych – szansa czy zagrożenie dla polonistyki? Jakie wyzwania stawia przed polonistyką kulturowe przeorientowanie badań literackich?)

     W ramach kongresu odbędą się sesje tematyczne, panele dyskusyjne (m.in. pisarzy o przezwyciężaniu kryzysu czytelnictwa; rektorów i dziekanów o kierunkach zmian edukacji humanistycznej), sesje doktorantów i studentów, warsztaty dla nauczycieli, studentów i uczniów.

   Przede wszystkim chcemy, aby Kongres nie był miejscem narzekań, ale okazją do sformułowania konstruktywnych wniosków.  Zamierzamy zainicjować dyskusję na temat realnych a nie utopijnych i biurokratycznych założeń rozwoju dydaktyki szkolnej i akademickiej oraz podnoszenia jakości kształcenia. Pragniemy zwrócić uwagę na zmieniające się w epoce technologii informatycznych rolę i typ dialogu tak szkolnego, jak i uniwersyteckiego. Chcemy stworzyć możliwości wymiany pozytywnych doświadczeń i dobrych praktyk.

    Wobec takich założeń Kongresu planujemy, aby stał się on imprezą cykliczną, jednoczącą środowisko polonistyczne i wzmacniającą jego pozycję. Do udziału w obradach i dyskusjach zapraszamy zarówno nauczycieli akademickich z wszystkich polonistycznych ośrodków uniwersyteckich w Polsce, jak i z ośrodków polonijnych poza krajem, a także nauczycieli polonistów szkolnych, doktorantów, studentów i uczniów.

    Prosimy o nadsyłanie propozycji wystąpień (tytuł, krótkie streszczenie) na załączonej karcie  zgłoszenia uczestnictwa  do 31 marca 2013 r. na podany niżej adres e-mail:

kongres.dydaktyki@gmail.com

Organizatorzy zastrzegają sobie prawo do wyboru włączanych do programu referatów.

Opłata za uczestnictwo w kongresie wynosi:   450 zł - przy wpłacie do 30 VI 2013; 550 zł – przy wpłacie po 30 VI 2013; i obejmuje koszty wyżywienia, materiały konferencyjne, druk publikacji pokonferencyjnej. Dla doktorantów opłata wynosi 350 zł - przy wpłacie do 30 VI 2013; 450 zł – przy wpłacie po 30 VI 2013. Szczegółowe informacje dotyczące płatności znajdują się w zakładce "Opłata".